Metaboliczny Montignac – NOWOŚĆ
Poznajcie nową dietę będącą połączeniem Diety Przyspieszającej Metabolizm i metody Montignaca.
Jak powstała? Jest to metoda Montignaca, w której zostały użyte produkty z listy DPM – bo nakręcają metabolizm i jednocześnie wyeliminowane zostały te, które go potencjalnie spowolniają. Można więc powiedzieć, że jest to „podkręcony” Montignac (czytaj: mątiniak). Można śmiało liczyć na szybsze efekty.
***
👉 Pakiet Metaboliczny Montignac już w sprzedaży 👈
***
Zobacz także:
- Metaboliczny Montignac – przepisy, jadłospis
- Metaboliczny Montignac – II faza, czyli jak utrzymać efekty diety
Dlaczego Montignac?
Metoda Michela Montignaca to sposób żywienia zbliżony do kuchni śródziemnomorskiej, oparty na produktach o niskim IG (do 55). Pojęcie kalorii w tej diecie nie występuje – jesz, ile chcesz, byleby były to produkty o niskim IG (indeksie glikemicznym).
Mam wrażenie, że metoda Montignaca nie jest u nas zbyt znana. Prawdopodobnie dlatego, że podstawą wszystkiego są u nas diety niskokaloryczne i obcinanie kalorii – takich zasad uczy się u nas przyszłych dietetyków, więc nic dziwnego, że kalorie niepodzielnie rządzą. Tymczasem to droga donikąd, bo – jak mówi Montignac – nie dlatego tyjemy, że jemy za dużo, lecz dlatego, że jemy niewłaściwe produkty.
Produkty o wysokim indeksie glikemicznym bardzo sprzyjają tyciu, ponieważ po ich zjedzeniu szybko wzrasta poziom glukozy we krwi i jeśli energia nie jest potrzebna w danym momencie, to insulina szybko ten poziom obniża i następuje magazynowanie energii w postaci tkanki tłuszczowej. Dodatkowo produkty o wysokim IG powodują wzrost apetytu.
Jednym słowem to nie „za dużo kalorii i za mało ruchu” powodują zbędne kilogramy, lecz „za dużo produktów o wysokim IG”. Fakt ten był znany badaczom jeszcze przed II wojną światową, jednak nieszczęśliwie po jej zakończeniu do głosu doszli prawie wyłącznie „kaloryści”, mimo, że setki badań (jak i nasze indywidualne doświadczenia) pokazują, iż zmniejszenie porcji działa na krótką metę i niekoniecznie prowadzi do utraty zbędnych kilogramów. Przekonało się o tym wiele osób walczących z otyłością (takich osób wciąż przybywa, a nie ubywa). Zainteresowanym tematem polecam książkę „Dlaczego tyjemy i jak sobie z tym poradzić” Gary’ego Taubesa, który szczegółowo opisuje ten problem i podaje mnóstwo wyników badań. Oczywiście Michel Montignac w swoich książkach również szczegółowo opisuje to zjawisko.
„Jeśli tyjemy, czy stajemy się wręcz otyli, to dzieje się tak nie dlatego, że jemy za dużo, ale dlatego, że odżywiamy się w niewłaściwy sposób. Zbędne kilogramy są wynikiem złych wyborów żywieniowych, na skutek których pojawią się w naszym organizmie nieprawidłowe mechanizmy metaboliczne, prowadzące do anormalnego odkładania się zapasów tłuszczu.”
Michel Montignac
Moje doświadczenia z Montignakiem
Kiedyś moja ulubiona dieta – pisałam o tym tutaj: „Jak schudnąć 5 kg na diecie Montigniaca”. Kiedy stosowałam ją kilkanaście lat temu, była dość popularna. Istniały rozbudowane fora internetowe na jej temat (Facebook dopiero raczkował) z mnóstwem świetnych porad i przepisów. Niestety, te fora już zniknęły z sieci 🙁 Dlatego gratuluję sobie, że wydrukowałam stamtąd cały segregator przepisów – to prawdziwa skarbnica, którą będę z Wami stopniowo się dzielić! Już nie wspomnę, że mam mnóstwo książek z przepisami z niskim IG.
Przyznam się też szczerze, że kiedy w 2014 kupiłam domenę szybkaprzemiana.pl, z myślą o Diecie Przyspieszającej Metabolizm, to przy okazji kupiłam też domenę dietaIG, żeby po wyczerpaniu tematu DPM wrócić do Montignaca… Po roku z tej drugiej domeny zrezygnowałam skupiając się na DPM. Jednak jak widać przeznaczenie i tak mnie dopadło.
Montignac kontra Dieta Przyspieszająca Metabolizm
Po ponownym przewertowaniu książek autorstwa Montignaca stwierdzam, że jego metoda i DPM wcale nie są od siebie tak odległe. Haylie Pomroy mówi o metabolizmie, a Michel M. o niskim IG, ale o to samo im chodzi: o takie wyregulowanie hormonów, żeby nie dopuścić do odkładania się tłuszczu. Pomroy może nie mówi wprost o IG, ale wielu produktów nie uwzględniła w diecie właśnie dlatego, że powodują zbyt szybki wyrzut cukru do krwi. Nie znajdziemy w obu dietach miodu, kukurydzy, bananów i ziemniaków z dokładnie takich samych powodów.
Różnice też oczywiście są. Wymieniam główne.
Dieta Przyspieszająca Metabolizm:
- ma 3 fazy i produkty przypisane do danej fazy,
- 5 posiłków,
- wyklucza nabiał,
- produkty mają podane wielkości porcji (oprócz warzyw, które są nielimitowane).
Metoda Montignaca:
- brak faz – dowolność, co jemy danego dnia,
- 3 posiłki (można dodać 4-ty, jeśli ktoś chce),
- dopuszcza nabiał,
- można jeść, ile się chce (w granicach rozsądku oczywiście, są też niewielkie wyjątki).
Tworząc zasady diety Metaboliczny Montignac nadrzędną dietą była dla mnie metoda Montignaca: dopasowałam do niej produkty Diety Przyspieszającej Metabolizm, czyli takie, które są przyjazne dla przemiany materii. Jednak nie wszystkie – jedynie te z niskim IG. Większość przeszła test niskiego IG, ale niektóre nie: odpadły buraki gotowane, dynia, kasza jaglana. Niewielka to strata patrząc na zyski, o czym za chwilę.
W efekcie powstała dieta oparta na produktach o niskim IG, lecz w wersji „podkręconej” – bez produktów spowalniających metabolizm.
Zasady diety Metaboliczny Montignac
🍎 Jemy tylko produkty o niskim IG – poniżej 55.
🍎 Jemy 2 rodzaje posiłków:
- białko + tłuszcze + warzywa (będę dalej nazywać posiłkiem tłuszczowym)
- białko + węglowodany + warzywa (będę dalej nazywać posiłkiem węglowodanowym)
Jak więc widać – nie łączymy tłuszczów i węglowodanów i jest to bardzo ważna zasada tej diety. Wprowadzanie tylko tej jednej zasady zazwyczaj sprawia, że kilogramy spadają.
🍎 Jemy 3 posiłki dziennie (można wg uznania dodać 4-ty) w 2 możliwych konfiguracjach:
- śniadanie węglowodanowe
- obiad tłuszczowy
- kolacja tłuszczowa
LUB
- śniadanie tłuszczowe
- obiad węglowodanowy
- kolacja tłuszczowa
🍎 Najbardziej obfitym posiłkiem w ciągu dnia powinno być śniadanie, a najlżejszym kolacja.
Co jemy konkretnie?
Zawsze w razie wątpliwości, czy dany produkt można jeść na tej diecie czy nie, sprawdź w internecie jego IG – jeśli jest poniżej 55 to znaczy, że można (wyjątek stanowią wykluczenia z diety: pszenica, nabiał, soja, soki owocowe i suszone owoce – nie jemy ich bez względu na IG).
Chleb żytni razowy (100% żyta). Na śniadanie węglowodanowe. Na pozostałe posiłki chleba już nie jemy (tylko rano).
Może być też chleb 100% gryczany lub chleb 100% orkiszowy razowy. Ważne, żeby chleb miał „czysty” skład, bez słodu, cukru, domieszki mąki pszennej, itd. Akurat żytni razowy bez domieszek można u nas kupić w każdej porządnej piekarni.
Pozostałe węglowodany o IG poniżej 55: płatki owsiane górskie, płatki żytnie, płatki orkiszowe, ryż brązowy, makaron orkiszowy i żytni (gotowane al dente), kasza gryczana, kasza pęczak. komosa ryżowa.
Owoce o IG poniżej 55: wszystkie oprócz banana, arbuza i ananasa. Świeże owoce jemy na czczo 20-30 minut przed śniadaniem węglowodanowym albo między posiłkami (wyjątek: owoce jagodowe typu borówka amerykańska, maliny, truskawki itd – można je jeść do posiłku). Porcja owoców: do 400 g.
Natomiast owoce gotowane czy pieczone można jeść dowolnie, np. można zjeść ryż z jabłkami na obiad lub pieczone brzoskwinie na deser.
Warzywa o IG poniżej 55: wszystkie oprócz ziemniaków, ugotowanych buraków, pasternaku, dyni i kukurydzy. Jemy warzywa do każdego posiłku (można sobie darować do śniadania na słodko).
Grzyby każde. Mają b. niskie IG.
Strączkowe wszystkie oprócz bobu (ugotowany ma IG=80): fasola każda, soczewica, cieciorka. Mają niskie IG (do 25 do 40).
Można je jeść do posiłków węglowodanowych i tłuszczowych.
Jaja. Całe w posiłkach tłuszczowych, same białka w posiłkach węglowodanowych.
Mięso każde „czyste” (nie może być panierowane czy pasztet z mąką itd). Chude mięso (do 1,5% tłuszczu, np. pierś kurczaka) do posiłków węglowodanowych i tłuszczowych, tłustsze (np. udko kurczaka): tylko do tłuszczowych.
Wędlina o dobrym składzie, bez konserwantów – każda. Jeśli chodzi o tłustość – jemy tak jak mięso (chuda wędlina do 1,5% tłuszczu do posiłków węglowodanowych i tłuszczowych, tłusta wędlina powyżej 1,5%: tylko do tłuszczowych).
Ryby wszystkie, w tym wędzone. Można je jeść do posiłków zarówno tłuszczowych, jak i węglowodanowych (w przypadku tych ostatnich nie ma znaczenia, że zawierają tłuszcz, bo jest to dobry tłuszcz).
Oleje, oliwa: wszystkie.
Majonez: domowej roboty (np. taki) lub Kielecki (cukier tam jest tylko jako składnik musztardy, która jest niewielkim dodatkiem – można jeść śmiało).
Musztarda: typu „dijon” (nie zawiera cukru).
Orzechy wszystkie (mają bardzo niskie IG, maks.= 15). Do posiłków tłuszczowych.
Do słodzenia: ksylitol i erytrol.
Dżem niesłodzony cukrem (np. ksylitolem) – na śniadanie na kanapki.
Czekolada:
- tylko o zawartości powyżej 70% kakao,
- kostka dziennie.
Desery: z dozwolonych składników można przygotować wiele ciekawych ciast i deserów, np. bezmączne ciasta czekoladowe, mus czekoladowy itd. Wiele przepisów DPM będzie można tutaj wykorzystać, np. takie czekoladowe ciasto oliwne.
Do picia:
- 2 l wody dziennie obowiązkowo,
- herbata: czarna słaba, ziołowa, zielona, owocowa,
- kawa: arabica (ma mało kofeiny) – po posiłku, bezkofeinowa (tak naprawdę trochę kofeiny zawiera), zbożowa,
- sok świeżo wyciskany z grejpfruta (robię wyjątek wśród soków ze względu na b. niskie IG=20 oraz wybitne właściwości grejpfruta),
- wszelkie napoje i lemoniady z dozwolonych składników, np. lemoniada cytrynowa
Alkohol:
- 100 ml dziennie wina wytrawnego (po posiłku tłuszczowym).
Czego nie jemy?
- Pszenicy zwykłej pod żadną postacią (orkiszową pełnoziarnistą można).
- Nabiału (mleka, masła, sera, jogurtu itp.) – sprawdź dlaczego
- Soi – sprawdź dlaczego
- Żadnego cukru rafinowanego (dozwolone słodziki naturalne: stewia i ksylitol).
- Żadnych suszonych owoców i soków owocowych (wyjątek: sok z grejpfruta) – sprawdź dlaczego
- Żadnych sztucznych słodzików i beztłuszczowej, dietetycznej żywności, konserwowanej żywności (np. wędlina z azotynem sodu).
Ufff, to chyba wszystkie najważniejsze zasady. Jeśli masz mętlik w głowie, to nie martw się, tak naprawdę są to proste zasady, które można łatwo opanować. Jeśli stosowałaś/eś Dietę Przyspieszającą Metabolizm – Metaboliczny Montignac to będzie dla Ciebie bułka z masłem 😉
„Przez blisko pół wieku specjaliści w dziedzinie żywienia szli fałszywym tropem. Położyli nacisk na ilość pożywienia i zalecali osobom otyłym, by zmniejszyły „dowóz” kalorii, podczas gdy wiemy już, że jakość pożywienia ma decydujące znaczenie.”
Michel Montignac
Co zamiast nabiału?
Każdy, kto stosował oryginalną dietę Montignaca wie, że nabiał pełni w niej dość ważną rolę. Chudy nabiał np. twaróg chudy, towarzyszy posiłkom węglowodanowym (np. kanapka z twarożkiem), a tłustszy, np. camembert posiłkom tłuszczowym. Jednak jest tam ograniczenie ilościowe: szklanka nabiału dziennie. Jak widać, nawet Montignac jest umiarkowanym zwolennikiem nabiału.
My w nowej diecie dla lepszych efektów rezygnujemy z nabiału. Potem wrócimy, o czym za chwilę.
Do posiłków węglowodanowych proponuję mleko owsiane z kartonu (ma znikomą ilośc tłuszczu), np. do owsianki lub do montignakowych przepisów, w których używa się mleka czy maślanki.
Do posiłków tłuszczowych proponuję mleczko kokosowe, sery wegańskie z orzechów, jogurt wegański kokosowy.
Zresztą w temacie nabiału jest wyraźny zgrzyt między Michelem Montignakiem a Haylie Pomroy. Pomroy bardzo odradza wszelki nabiał odtłuszczony (np. jogurt 0%), ponieważ zawiera za dużo laktozy (która jest cukrem) w stosunku do tłuszczu, przez co jeszcze trudniej jest go zmetabolizować.
I tutaj posłuchałabym Pomroy. Natomiast gdy osiągniemy już docelowy efekt wagowy, moim zdaniem można śmiało włączyć pełnotłusty nabiał do posiłków tłuszczowych, oczywiście stopniowo, sprawdzając jak organizm (i waga) na to reaguje.
Co warto jeszcze wiedzieć o indeksie glikemicznym
- ma znaczenie obróbka termiczna – podgrzewanie zwiększa IG, więc najlepiej np. płatki zalać zimną wodą do napęcznienia, a potem można je ew. delikatnie podgrzać, jednak najlepiej jeść w temperaturze pokojowej,
- makaron, warzywa – gotujemy al dente,
- można obniżyć IG całego posiłku poprzez dodanie produktu o bardzo niskim IG, takim jak np. ogórek, papryka, sałata, fasolka szparagowa zielona, soczewica zielona.
Co po osiągnięciu planowanej wagi?
Montignac przygotował też specjalne zasady dla osób, które już schudły i chcą trzymać wagę (nazywa to fazą II) i polega to mówiąc w skrócie na robieniu świadomych odstępstw. Np. można zjeść danie z ziemniaków, o ile zrównoważymy posiłek produktem o niskim IG, np. sałatą czy papryką. W momencie, gdy nie potrzebujemy już chudnąć, a chcemy jedynie trzymać wagę – możemy pozwolić sobie na więcej. Innym razem napiszę o tym obszerniej.
Dieta z niskim IG to dieta, którą można z powodzeniem stosować przez całe życie. W przeciwieństwie do diet niskokalorycznych, nie ma tu mowy o głodzie i ciągłym kontrolowaniu zjadanych ilości. Można jeść bardzo smaczne, tłuste posiłki popijając winem i zagryzając czekoladą.
Nie ma też najmniejszego problemu z jedzeniem poza domem, np. w restauracji, w „gościach” – zawsze znajdzie się jakaś sałatka czy mięso lub ryba z warzywami.
Wegetarianie i weganie
Wegetarianie i weganie strączkowe (fasolę, soczewicę, cieciorkę), wegańskie sery z orzechów, białko w proszku, a wegetarianie także jaja.
Przykładowe menu 1.
Śniadanie (węglowodanowe):
20 min. przed śniadaniem (opcjonalnie): jabłko, sok grejpfrutowy
kanapki z wędzonym łososiem i koperkiem, pomidor, ogórek, kawa zbożowa z mlekiem owsianym
Obiad (tłuszczowy):
zupa krem z warzyw z oliwą, kurczak pieczony, fasolka szparagowa żółta, miks sałat z sosem winegret
Kolacja (tłuszczowa):
jajko sadzone, pure z kalafiora, soczewica zielona, tarta marchewka
Przykładowe menu 2.
Śniadanie (tłuszczowe):
jajecznica na oleju z tuńczykiem z puszki, pomidory, sałata, herbata zielona jaśminowa
Obiad (węglowodanowy):
makaron orkiszowy z sosem pomidorowo-mięsnym (bez tłuszczu, np. taki przepis), fasolka szparagowa zielona, pieczone jabłko z cynamonem
Kolacja (tłuszczowa):
sałatka z miksu sałat, chudej szynki, fasoli, pomidora, rzodkiewek i ogórka z sosem, z majonezu i oliwy
Zauważcie, że nie podaję wielkości porcji – jemy do zaspokojenia głodu.
Jak oszukać system?
- Zamiast sera w posiłkach – smak umami można uzyskać używając płatków drożdżowych.
- Posiłki tłuszczowe – zamiast węglowodanów makaron konjac, który jest neutralny i ma IG=0.
- Posiłki węglowodanowe – sos pomidorowy daje uczucie „tłustości”.
Jak wykorzystać przepisy DPM?
Większość przepisów fazy 1. będzie pasować do Metabolicznego Montignaca jako posiłki węglowodanowe, ponieważ jest to faza beztłuszczowa. Będą pasować zupy, drugie dania oraz ciasta, które są dobrą opcją na śniadanie.
Przykłady:
- zupa cukiniowa z pomidorami
- zupa kapuściana
- ryż po hiszpańsku z wołowiną
- leczo z kurczakiem
- jabłecznik orkiszowy
- ciasto marchwiowo-jabłkowe
Każdy przepis fazy 2. + węglowodany (kasza, ryż, makaron) będzie idealnym posiłkiem węglowodanowym, ponieważ faza 2. to białko + warzywa, lecz bez tłuszczu. Pamiętajmy, że warzywa mogą być w takim posiłku dowolne, nie ma ograniczeń, jak w 2. fazie DPM, można dodać pomidory, kalafior, cukinię, marchew itd.
Przykłady:
- Kotleciki z indyka z szałwią i oregano + makaron orkiszowy + pomidory
- Dorsz cytrynowy z papryką + ryż brązowy + tarta marchew + kalafior
- Pieczeń rzymska z warzywami + kasza gryczana + kapusta kiszona + pomidory
Z kolei przepisy 3. fazy sprawdzą się jako posiłki tłuszczowe. Przykłady:
- Zupa pomidorowa z warzywami i soczewicą
- Zupa z fasolką szparagową i koperkiem
- Curry kokosowe z kurczakiem
- Łosoś pieczony z porem i pomidorkami
- Ciasto orzechowe z polewą czekoladową
- Ciasteczka słonecznikowe tylko z 3 składników
ZOBACZ TAKŻE:Metaboliczny Montignac – przepisy, jadłospis
25 komentarzy
Ania
Chciałabym zastosować tę nową dietę, ale z czterema posiłkami. Zastanawiam się tylko, jaki ma być ten czwarty, tłuszczowy czy węglowodanowy? A może mają być dwa takie, dwa takie?
Ewa - SzybkaPrzemiana.pl
Przekąska nie musi spełniać wymogów całego posiłku, może to być owoc, kromka chleba np. z pastą z warzyw, jajko, kawałek ryby wędzonej, miseczka zupy warzywnej itp.
Grażka Gawron
Mam pytanie obecnie jestem na DPM czwarty tydzień i po przeczytaniu artykułu,który jest bardzo interesyjacy chciałbym przejsc na ta diete ale nie wiem czy jest to możliwe bez zastosowania fazy czwartej. Pozdrawiam
Ewa - SzybkaPrzemiana.pl
Na DPM powinno się być min. 28 dni i po tym czasie można przejść na inną dietę. Pozdrawiam
Grażka Gawron
Dziekuje serdecznie. Pozdrawiam
Grażka Gawron
Dziękuję serdecznie. Pozdrawiam
Justyna
Czy dobrze rozumiem, że można zjeść bataty do obiadu i liczą się jako warzywa, nie jako węglodowodany?
Ewa - SzybkaPrzemiana.pl
Tak. Najlepiej je gotować, nie piec, ponieważ pieczone mają b. wysokie IG. Ogólnie – nie przesadzać z ilością.
Ewa
Mam okropny problem z jedzeniem śniadań. W domu przed pracą to dla mnie za wcześnie. Piek jestem w pracy okropnie głodna. Więc muszę że sobą zabrać proste śniadanie. Jadłeś pomysły?
Ewa - SzybkaPrzemiana.pl
Rano na czczo można zjeść owoce.
Jako śniadanie do pracy może być np. kanapka z żytnim chlebem, szynką i pomidorem.
Dorota
A czy w tej diecie strączkowe liczą się jako białko czy jako warzywo?
Ewa - SzybkaPrzemiana.pl
Są białkiem. Mają niskie IG, więc można je jeść do posiłków węglowodanowych i tłuszczowych.
Gosia
A jak potraktowac awokado?
Ewa - SzybkaPrzemiana.pl
Jako dodatek do posiłków tłuszczowych.
Gosia
Dziekuje bardzo 🙂
Joanna
Mam pytanie. Jaki może być ten dodatki 4 posiłek w diecie Montignac? Tluszowy? Czy węglowodanowy?
Ewa - SzybkaPrzemiana.pl
Przekąska nie musi spełniać wymogów całego posiłku, może to być owoc, jajko, kawałek ryby wędzonej, miseczka zupy warzywnej itp.
Agata
Mam pytanie odnośnie tłuszczu w posiłków węglowodanowych. Czy ta granica 1,5% tłuszczu jest nieprzekraczalna? Wchodzi w grę np. chuda szynka 2-3% lub ser żółty niskotłuszczowy (np. dojrzewający Piórko z Goliszewa 3% tłuszczu)?
Ewa - SzybkaPrzemiana.pl
Hej, w zasadzie Montignac doradza, żeby był to nabiał 0%. Zasada do 1,5% pochodzi od społeczności, która na własnej skórze sprawdziła, że taka ilość jest OK (nie przeszkadza w chudnięciu). Trudno jest mi więc odpowiedzieć na to pytanie. Może w przypadku, gdy chcemy szybciej schudnąć, stosować zasadę do 1,5%, a gdy stosujemy dietę długofaolowo, jako styl życia – dopuszczać także tłuszcz do 3%.
Agata
A czy do owsianki można dodać jakieś białko roślinne, np. Białko grochu w proszku, które ma około 8% tłuszczu?
Ewa - SzybkaPrzemiana.pl
Tutaj niestety pojawia się problem – do posiłku węglowodanowego można dodać maks. 1,5% tłuszczu 🙁 Gdyby udało się znaleźć takie zupełnie „chude” białko, to OK. Można popatrzeć na białko grochu.
Agata
NO i to mnie właśnie zastanawia. Bo same płatki owsiane maja 7 g tłuszczu w 100g, ale wiadomo, to są tłuszcze zdrowe nienasycone. Czy wiec dodanie białka roślinnego w proszku do owsianki, np. z grochu o zawartości dobrego tłuszczu 8% (innego nie znalazłam), byłoby błędem? Może chodzi tylko o tłuszcz w nabiale do 1,5%? Mam kilka książek Montignaca, ale niestety w żadnej nie znalazłam wyjaśnienia. A nie jem mięsa, wiec dodatek białka roślinnego do różnych potraw jest dla mnie istotny.
Ewa - SzybkaPrzemiana.pl
Agata, to jest bdb uwaga. Myślę, że masz rację. Zwłaszcze w świetle tego, że w DPM w 2. fazie można jeść białko z grochu, a jest to faza beztłuszczowa.
Myślę, że spokojnie możesz dodawać to białko do owsianki.
Sylwia
Pani Ewo,a jakich efektów można się spodziewć będąc na tej diecie?
Ewa - SzybkaPrzemiana.pl
Tak jak w diecie z niskim IG – jeśli jest to nowa dla nas dieta i mamy realne nadmiarowe kilogramy to początkowo 0,5-1 kg/msc, później wolniej.